Cloramin b là một loại hóa chất quen thuộc được sử dụng nhiều trong chăn nuôi, y tế… và khử trùng các nguồn nước bẩn. Mục đích của việc dùng hóa chất này nhằm tiêu diệt vi khuẩn, ngăn chặn các mầm bệnh có nguy cơ thức tỉnh và lan trên diện rộng, gây hại đến con người cũng như vật nuôi.
Cloramin b là gì?
Cloramin b là một loại hóa chất có công thức hóa học là 6H5SO2NClNa.3H20. Trong thành phần hóa học của Cloramin b thì sodium benzensulfochleramin chiếm đa số và thành phần clo hoạt tính chiếm khoảng 25%.
Cloramin b sản xuất ở dạng viên hay dạng bột (hình dạng viên)
Loại hóa chất này thường được sản xuất ở dạng bột hoặc viên nén màu trắng hoặc trắng ngà. Hợp chất này dễ tan trong nước và có mùi clo nhẹ. Cloramin b được sử dụng để diệt khuẩn ở nhiều nơi như bệnh viện, trường học, nhà cửa…
Công dụng khử trùng nước bằng Cloramin b
Công dụng của cloramin b đã kiểm nghiệm và được bộ y tế khuyên dùng do vậy ứng dụng của nó đã không còn xa lạ với nhiều người. Cloramin b được sử dụng để khử trùng và làm sạch nhiều nguồn nước dùng phục vụ sinh hoạt và sản xuất.
Khử trùng nước uống
Sau những trận lũ, lụt nguồn nước sinh hoạt của những địa phương gánh tai ương là nơi chứa nhiễm vi khuẩn, mầm bệnh nhất. Do đó, để có nước uống, sinh hoạt, Bộ y tế đã cấp các loại hóa chất thông dụng dùng làm sạch nguồn nước cho các địa phương trên, trong đó có dung dịch cloramin b.
Với hàm lượng 0,25g/viên cloramin b thì sử dụng cho 25 lít nước. Nếu sử dụng ở dạng bột thì cứ 10g bột cloramin b dùng cho 1 m3 nước. Khi hóa chất đã hòa tan vào trong nước thì phải 1 giờ sau sử dụng nấu sôi nước để uống.
Xem thêm: Potassium là gì? Những điều có thể bạn chưa biết về potassium
Vệ sinh nước giếng sau lũ
Có thể khơi thông và nạo vét giếng sau lũ để vệ sinh nguồn nước bên trong, tuy nhiên cách làm này tốn rất nhiều thời gian và công sức. Do đó, đầu tiên dùng phèn chua với liều lượng 50g/ 1m3 nước để làm trong nước giếng (nếu nước quá đục cũng chỉ cho phép sử dụng lượng phèn tối đa là 100g/ m3).
Hòa dung dịch ở tỷ lệ thích hợp rồi đổ xuống giếng nước
Sau khi đợi lắng cặn thì tiến hành khử trùng nước bằng cloramin b. Sử dụng 10g dung dịch cloramin b cho 1 m3 nước để có nồng độ clo dư thừa từ 0,5 đến 1,0mg/ lít phù hợp với tiêu chuẩn khử trùng.
Sử dụng cloramin b trong việc tiêu độc
Với công dụng diệt nhiều loại vi khuẩn, siêu vi khuẩn, nấm mốc… nên cloramin b thường được sử dụng trong việc sát trùng, tiêu độc không những ở môi trường nước mà còn được sử dụng rộng rãi. Trong đó, các ngành sử dụng chất sát khuẩn cloramin b nhiều và thường xuyên nhất là chăn nuôi, y tế, trường học… vì môi trường dễ mang khuẩn và lây lan khuẩn.
Trong chăn nuôi
Trong môi trường của ngành thú ý là nơi dễ dàng sinh bệnh và có nhiều bệnh dễ dàng lây lan, phát tán nhanh chóng và bùng nổ thành dịch khiến cho nhiều cơ sở chăn nuôi không kịp trở tay dẫn đến mất trắng.
Do vậy, sử dụng cloramin b để tiêu độc, tẩy uế chuồng trại và các dụng cụ trong môi trường chăn nuôi theo định kỳ là cần thiết. Đối với những vùng có chứa ổ dịch hay chứa xác chết gia súc, gia cầm… cần đặc biệt sử dụng cloramin b để diệt khuẩn trong môi trường, tránh dịch bệnh lây lan.
Sử dụng trong khử trùng chuồng trại vật nuôi
Khi dùng sát trùng chuồng trại thông thường chỉ sử dụng một lượng nhỏ đã được khuyến cáo với nồng độ hóa chất chỉ từ 0,3 đến 0,5%. Căn cứ theo khuyến cáo cho phép thì cứ 3 đến 5g chất cloramin sẽ được pha loãng cùng 1 lít nước.
Sau khi pha, hỗn hợp sẽ được phun đều lên khu vực chăn nuôi như chuồng trại, vách, tường…Cứ 250 lít dung dịch đã pha sẽ được phun diệt khuẩn cho 1.000 m2 diện tích của chuồng trại chăn nuôi. Sau khi phun từ 3 đến 5 giờ đồng hồ dùng nước rửa sạch lại chuồng trại.
Đối với những địa phương đã có mầm bệnh, nấm hay những ổ dịch thì pha liều lượng lớn hơn theo tỷ lệ từ 10 đến 50g pha loãng trong 1 lít nước để diệt khuẩn. Những loại bệnh tạo nha bào thì phải dùng 50g dung dịch thuốc pha cùng 1 lít nước.
Dùng từ 30 đến 50g pha cùng 1 lít nước để khử trùng môi trường bệnh do siêu vi khuẩn gây nên và dùng 1,0 đến 5,0g dung dịch thuốc hòa cùng 1 lít nước để sát khuẩn ngoại khoa, rửa vết thương cho bệnh lở mồm lông móng.
Ngoài ra, dùng hỗn hợp pha 0,5 đến 1,0g dung dịch cho 1 lít nước để rửa bầu vú cho bò sữa và dùng 3g dung dịch pha loãng trong 1 m3 nước, để ngâm 24 giờ rồi cho gia súc gia cầm uống (1 tuần thực hiện 1 lần). Các loại tôm, cá cũng được ngâm 1 – 2 tiếng đồng hồ trong hỗn hợp pha theo tỷ lệ 5g dung dịch/1 m3 nước để phòng ngừa bệnh (thực hiện liên tục từ 2 đến 4 ngày).
Dùng cloramin b trong chăn nuôi giúp sát khuẩn môi trường sống của các loại gia súc, gia cầm nhằm hạn chế dịch bệnh xuất hiện và lây lan; làm trung hòa các độc tố hóa học và khử mùi hôi thối.
Dung dịch hòa vào nước còn có tác dụng chữa bệnh đen mang ở cá bệnh thối đuôi, bệnh nấm ở tôm và nhiều loại bệnh ngoài da của tôm cá. Sát trùng, tiêu diệt khuẩn ở các vết thương do bệnh lở mồm, long móng gây nên.
Trong y tế
Ngành y tế, việc diệt khuẩn đã được luật quy định và bắt buộc phải áp dụng. Trong đó, ở điều 62, khoản 1, điểm a của luật khám bệnh, chữa bệnh đã quy định về việc khử trùng các thiết bị y tế, môi trường và xử lý chất thải tại cơ sở khám chữa bệnh là việc làm bắt buộc và phải được thực hiện nghiêm túc.
Trong môi trường y tế dung dịch cloramin b được sử dụng để lau sàn nhà, tẩy rửa nhà vệ sinh và diệt khuẩn những khu vực mang bệnh truyền nhiễm hay dùng tẩy rửa quần áo, đồ dùng của người bệnh…
Cloramin b dùng để khử trùng dụng cụ y tế
Khi sử dụng dung dịch trong diệt khuẩn, người dùng phải am hiểu và sử dụng tỷ lệ dung dịch mà nước một cách hợp lý, tránh gây ngộ độc cho người khác. Tùy từng khu vực diệt khuẩn mà có thể pha từ 1 đến 5 muỗng cà phê dung dịch hòa cùng 1 lít nước để tẩy rửa.
Ngoài hai ngành chăn nuôi và y tế được chúng tôi nêu ở trên, thuốc cloramin b còn được sử dụng diệt khuẩn ở các trường học hay các khu công nghiệp… những nơi tập trung đông, dễ lây phát khuẩn. Loại thuốc hóa chất này được dùng tiêu độc, tẩy uế nhiều nơi như kho, cống rãnh, thiết bị nhà xưởng, xe vận chuyển gia súc, gia cầm…
Tác hại từ việc sử dụng cloramin b không đúng cách
Tuy được khuyến cáo sử dụng để khử trùng trong môi trường dịch bệnh hay môi trường chăn nuôi, nhưng vì sự thiếu hiểu biết của nhiều người mà đôi khi cloramin b gây độc đối với con người.
Do vậy, việc tìm hiểu kỹ lưỡng về sản phẩm trước khi sử dụng là rất cần thiết. Ngoài ra, người sử dụng cần tranh thủ và làm theo hướng dẫn, không nên tự ý thêm liều lượng chỉ vì nghĩ rằng sẽ tốt hơn.
Sử dụng cloramin b đúng cách, đúng liều lượng để bảo vệ bản thân và gia đình
Cloramin B là hóa chất diệt khuẩn nên tuyệt đối không được dùng nguyên chất để uống hay tiếp xúc trực tiếp qua da, dễ gây ngộ độc. Biểu hiện của người ngộ độc cloramin b như: la hét, hung dữ; da mẩn đỏ, ngứa; đau bụng, tiêu chảy; buồn nôn; chảy nước mắt; khò khè, khó thở. tùy từng vị trí nhiễm độc mà có các triệu chứng khác nhau.
Khi có người ngộ độc cần phải cho họ uống một ít nước ấm rồi dùng natribi carbonate làm trung hòa. Nếu hít phải khí độc thì lập tức sơ tán người. Nếu thuốc bắn vào mắt thì phải rửa mắt bằng nước sạch…. và đây chỉ là những phương pháp sơ cứu tạm thời. Sau khi sơ cứu cho người bị nhiễm độc cloramin b cần phải đưa họ tới cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị triệt để, tránh để lại hậu quả đáng tiếc.
Như vậy, tuy hóa chất, thuốc cloramin b có tác dụng rất tốt trong việc diệt khuẩn, chống lây lan nguồn bệnh rất có ích với con người và vật nuôi, được Bộ y tế khuyến cáo sử dụng nhưng nếu chúng ta thiếu hiểu biết, sử dụng bừa bãi thì chính bản thân và gia đình phải gánh chịu hậu quả. Do khi sử dụng sản phẩm cần tôn trọng nhà sản xuất và đọc hoặc hỏi thật kỹ hướng dẫn rồi mới áp dụng.