Nước khoáng là gì
Nước khoáng là nguồn nước được lấy từ các nguồn giếng ngầm trong lòng đất, đây là các mạch nước tự nhiên được tích tụ và phát triển theo vòng tự nhiên. Tùy thuộc vào địa chất khu vực, nguồn nước ngầm này có thể có hàm lượng khoáng chất khác nhau.
Nước ngầm sau khi được hút lên khỏi mặt đất sẽ được trải qua công đoạn xử lý nước nhằm đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn nước uống trực tiếp được quy định bởi WHO và Bộ Y Tế.
Nước ngầm sau khi xử lý uống trực tiếp nhưng vẫn giữ lại khoáng sẽ được gọi là nước uống còn khoáng hay còn gọi tắt là nước khoáng – Chỉ loại nước mà giữ lại được các thành phần khoáng chất tự nhiên, đặc biệt là canxi và magie trong nước – hai khoáng chất đa lượng thiết yếu nhất với cơ thể.
Đặc điểm của nước khoáng là giá thành sẽ cao do đòi hỏi quy trình xử lý phức tạp: Đó là loại bỏ tạp chất, vi khuẩn nhưng vẫn phải giữ lại hàm lượng khoáng chất trong nước uống.
Nước máy thành phố cũng có thể được coi là 1 dạng nước khoáng, tùy vào nguồn nước khu vực, hàm lượng khoáng chất có thể khác nhau, giới hạn tối đa được quy định tại tiêu chuẩn nước ăn uống sinh hoạt của Bộ Y Tế(căn cứ theo WHO) QCVN:01-2009/BYT, trong tiêu chuẩn này, các chỉ tiêu các bạn cần quan tâm đó là TDS(tổng hàm lượng khoáng chất hòa tan trong nước) tối đa 1.000ppm(mg/l), tổng hàm lượng khoáng canxi và magie: 300 ppm(mg/l).
Nước tinh khiết là gì
Nước tinh khiết là sản phẩm của quá trình xử lý nước ngầm(nước khoan giếng) hoặc nước mặt(nước sông, nước hồ)bằng công nghệ tách khoáng. Có nhiều công nghệ tách khoáng khác nhau, nhưng hiện nay phổ biến nhất là công nghệ tách khoáng bằng màng lọc “Thẩm thấu ngược” hay còn gọi là màng lọc nước RO, thiết bị được sử dụng phổ biến đó chính là máy lọc nước RO quy mô gia đình đến công nghiệp. Đặc điểm của loại nước tinh khiết đó là: Các khoáng chất gần như được loại bỏ hoàn toàn(theo đường nước thải của máy lọc nước RO- Chính vì thế máy lọc nước RO có lượng nước thải lớn), thành phần nước tinh khiết sẽ chủ yếu là H2O, những tên gọi khác của nước tinh khiết đó là nước cất, nước khử khoáng, nước de-ion. Đặc điểm của nước tinh khiết là giá thành khá rẻ vì máy lọc nước RO rất phổ biến, chi phí sản xuất thấp và dễ dàng thực hiện các quy mô từ gia đình đến công nghiệp. Nước tinh khiết có các chỉ số TDS, Canxi, Magie, độ cứng rất thấp(~0ppm) so với nước khoáng(TDS từ 100ppm).
Nước khoáng và nước tinh khiết từ nghiên cứu của tổ chức Y Tế Thế Giới
Để so sánh nước khoáng và nước tinh khiết, nó đã rất rõ ràng ở việc phân tích các chỉ số như trên, tuy nhiên rất nhiều tranh cải nổ ra giữa việc nước khoáng hay nước tinh khiết tốt hơn? Chắc chắn các bạn cũng hiểu, điều này ảnh hưởng đến việc sản xuất kinh doanh của rất nhiều đơn vị, nhưng sự thật thì không phải ai cũng có thể biết được.
| Nước còn khoáng | Nước tinh khiết | |
| Định nghĩa | Nước còn khoáng chất tự nhiên trong nước(TDS>100ppm- Theo WHO) | Còn gọi là nước cất, nước khử khoáng, nước sau máy lọc nước RO(*) |
| Lợi ích | Nước ăn uống có lợi cho sức khỏe | Sử dụng rộng rãi trong sản xuất công nghiệp, đặc biệt là các ngành linh kiện điện tử |
| Bất lợi | Không phù hợp sử dụng trong sản xuất, sinh hoạt(không gồm ăn uống) do có thể gây ra hiện tượng bám cặn thiết bị lò hơi, đun nấu nước. Đun sôi nước có thể xuất hiện cặn trắng, tuy nhiên đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường do kết tủa khoáng canxi và magie trong nước, không ảnh hưởng tới sức khỏe. | Gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe khi sử dụng để ăn uống |
(*): Máy lọc nước RO có bổ sung lõi tạo khoáng, tuy nhiên sự ổn định và hàm lượng rất thấp, suy giảm nhanh.
Những bất lợi khi sử dụng nước tinh khiết trong ăn uống:
- Sử dụng nước tinh khiết pha chế đồ uống có thể gây phù não, co giật, nhiễm Axit ở trẻ sơ sinh
- Uống nước tinh khiết có thể dẫn tới chứng loãng xương ở trẻ
- Uống nước tinh khiết có thể dẫn tới chứng thoái hóa thần kinh
- Uống nước tinh khiết có thể dẫn tới chứng sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân
- Uống nước tinh khiết có thể dẫn tới ung thư
- Uống nước tinh khiết có thể dẫn tới tử vong đột ngột
- Thống kê các hộ sử dụng máy lọc nước RO ở Séc và Slovakia từ 2000-2002: Xuất hiện các triệu trứng về nhịp tim, mệt mỏi, chuột rút, thiếu hụt canxi, magie
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây tăng huyết áp
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây tăng bệnh tim mạch vành
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây tăng bệnh loét dạ dày, tá tràng, viêm dạ dày mãn tính
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây biến chứng thai nhi
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây vàng da ở trẻ
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây thiếu máu, loãng xương
- Nghiên cứu tại Nga cho thấy, uống nước tinh khiết gây rối loạn tăng trưởng ở trẻ nhỏ
- Hàm lượng Hemoglobin trong máu giảm đến 19% khi uống nước tinh khiết
- Sử dụng nước tinh khiết nấu ăn có nguy cơ mất đến 60% khoáng chất trong thực phẩm
Vai trò quan trọng của khoáng chất trong nước uống với sức khỏe
- Tỷ lệ tử vong do ung thư và tim mạch tỷ lệ nghịch với hàm lượng khoáng chất trong nước uống
- Chế độ ăn đầy đủ cũng không thể bù đắp sự thiếu hụt khoáng chất trong nước uống
- Canxi, magie là thành phần cấu tạo nên xương và răng
- Magie trong nước với sức khỏe, Canxi, magie có vai trò quan trọng trong kích thích cơ, chức năng tim, co bóp của tim
- Canxi, magie trong nước với sức khỏe Canxi, magie có vai trò quan trọng trong truyền thông tin nội bào giúp máu đông
- Magie trong nước là tác nhân kích hoạt hơn 300 phản ứng Enzyme gồm thủy phân đường, chuyển hóa ATP, tổng hợp protein, kích thích thần kinh, co cơ
- Thay đổi khoáng chất vi lượng trong nước uống có thể thay đổi 6 lần lượng chất trong mô cơ
- Khoáng chất hòa tan dạng ION dễ hấp thụ hơn so với khoáng chất trong thực phẩm
Tiêu chuẩn quy định hàm lượng khoáng chất(chủ yếu) trong nước ăn uống:
| Chỉ tiêu | QCVN 01:2009/BYT | Tiêu chuẩn WHO | Tiêu chuẩn EU |
| TDS | Tối đa 1000ppm | 100ppm -1000ppm | 250ppm-500ppm |
| Độ cứng(theo CaCO3) | Tối đa 300ppm | 75ppm-125ppm | – |
Nguồn: who.int
Như vậy có thể thấy ở trên, khoáng chất trong nước uống có vai trò vô cùng quan trọng với sức khỏe, đặc biệt là canxi và magie. Canxi và magie trong nước tồn tại ở thể ion và hàm lượng thường được thể hiện bằng độ cứng trong nước, nước có độ cứng càng cao thì hàm lượng khoáng canxi và magie có lợi càng lớn, tuy nhiên một vấn đề bất lợi của nước giàu khoáng canxi và magie – Đó là đun sôi sẽ xuất hiện kết tủa trắng.
Trên thực tế, nước có độ cứng từ 100ppm trở lên khi đun sôi sẽ xuất hiện kết tủa trắng, đôi khi sẽ gây hiểu lầm cho người dùng là nước không tốt cho sức khỏe!
Bằng chứng đầu tiên để so sánh nước khoáng và nước tinh khiết: bạn có thể dễ dàng nhận thấy các thương hiệu nước khoáng ít hơn rất nhiều nước tinh khiết, nhưng thông thường là những thương hiệu lớn và rất bài bản, điển hình như nước khoáng Lavie, nước khoáng Evian của Pháp, Nước khoáng Fiji của Nhật,.. đặc biệt là Evian, giá bán có thể lên tới 50 ngàn đống/ lít nước, trong khi các loại nước tinh khiết giá rẻ tràn ngập thị trường, với hàng trăm thương hiệu khác nhau, tại sao lại vậy? Đó chỉnh là việc dễ dàng đầu tư 1 dây chuyền sản xuất nước tinh khiết: Chỉ cần 1 giàn máy lọc nước RO thông thường, bạn hoàn toàn có thể sở hữu 1 xưởng sản xuất nước tinh khiết rồi!
Đó là vấn đề thực tế của thị trường, còn đối với góc độ khoa học thì sao, sau đây chúng ta sẽ điểm qua nghiên cứu và công bố chính thức của tổ chức Y Tế Thế Giới – Công bố này cho thấy sự tiềm tàng nguy hiểm tới sức khỏe khi sử dụng nước tinh khiết – Nước khử khoáng lâu ngày, và đặc biệt, đã có rất nhiều Quốc gia châu Âu Quy định hàm lượng khoáng chất tối thiểu trong nước uống và dần tiến tới việc hạn chế.
Một số Quốc gia đã Quy định hàm lượng khoáng chất TỐI THIỂU TRONG NƯỚC UỐNG như sau:
CH Séc: Quy định Canxi >30 ppm (mg/l) , magie>10ppm (mg/l) và độ cứng >100ppm (mg/l)
Hungary: Độ cứng từ 50ppm (mg/l) đến 350ppm (mg/l) .
Ba Lan: 60ppm (mg/l) đến 500ppm (mg/l)
Slovakia: Canxi > 30ppm (mg/l) và magie >10ppm(mg/l)
Điều này chứng minh 1 điều: Đối với nước uống hàng ngày, SẠCH là chưa đủ(nước tinh khiết và nước khoáng đều đáp ứng tiêu chuẩn nươc sạch), đối với các nước phát triển, họ đã yêu cầu nước uống cần TỐT cho sức khỏe – Đó là các giới hạn tối thiểu của các chỉ tiêu khoáng chất trong tiêu chuẩn nước uống được quy định như trên.
Chi tiết công bố và nghiên cứu, các bạn hãy tham khảo trực tiếp tại nguồn trên website của tổ chức Y Tế Thế Giới.
https://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/nutrientschap12.pdf
Ngoài công bố trên, rất nhiều nghiên cứu khác chỉ ra vai trò rất quan trọng của khoáng chất trong nước uống, các bạn có thể tham khảo thêm tại Thư Viện Y Học Quốc Gia Hoa Kỳ
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3775162/
Chúc các bạn có sự lựa chọn đúng đắn!
Xem thêm: Hướng dẫn lựa chọn máy lọc nước cho gia đình